Είναι γνωστό πως οι μορφολογικές και λειτουργικές ιδιότητες ενός οργανισμού, καθορίζονται από το γονιδίωμα υπό την επήρεια του περιβάλλοντος. Η επιγενετική, ένας όχι και τόσο πρόσφατος κλάδος της γενετικής, εξηγεί πως οι χημικές τροποποιήσεις στο γενετικό υλικό του ανθρώπου αλλάζουν τη γονιδιακή έκφραση, χωρίς να επηρεάζεται η πρωτογενής αλληλουχία του. Με πιο απλά λόγια, το επιγονιδίωμα αντιπροσωπεύει τη δυνατότητα του οργανισμού να εξελιχθεί σε συνάρτηση με το περιβάλλον. Η επιγενετική, όπως και η γενετική πληροφορία, κληρονομείται, αλλά σε αντίθεση με τη γενετική πληροφορία, είναι αναστρέψιμη και δύναται να επηρεαστεί από διάφορα ερεθίσματα ή περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Η ποσότητα και η ποιότητα της διατροφής επιδρούν στο επιγονιδίωμα, προκαλώντας επιγενετικές αλλοιώσεις:
- Διατροφή με υψηλά επίπεδα λιπαρών (high-fat diet): αλλάζει την λειτουργικότητα ορισμένων πρωτεϊνών που παίζουν ρόλο τόσο στην ενεργοποίηση των γονιδίων όσο και την επιδιόρθωση βλαβών του γενετικού μας υλικού, και επιδρά αρνητικά στη λειτουργία του ήπατος, οδηγώντας τελικά σε μειωμένη κυτταρική ευαισθησία στην ινσουλίνη.
- Διατροφή με υψηλά επίπεδα σακχάρων (high sugar diet):
– Η γλυκόζη είναι τοξική για τα β παγκρεατικά κύτταρα, απορρυθμίζοντας την έκφραση του γονιδίου της ινσουλίνης.
– Οι γλυκοτοξίνες (advanced glycation end products, AGEs) αυξάνουν τη μεθυλίωση γονιδίων, δημιουργώντας πρόβλημα στην έκφρασή τους, άρα και πιθανές επιπλοκές στην υγεία-π.χ. καρκίνος.
Επομένως, συνίσταται μια διατροφή ισορροπημένη, σωστά σχεδιασμένη από τον ειδικό, συνδυασμένη με ένα σωστό τρόπο ζωής-άσκησης- ύπνος.
Νεκτάριος Φουντουλάκης
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence
Βιβλιογραφία : Nutrients. 2017 Mar; 9(3): 205.
