Τα οφέλη της εργοδοκιμασίας σε υγιή και ασθενή πληθυσμό

Η δοκιμασία καρδιοπνευμονικής άσκησης (CPET) αποτελεί σημαντική κλινική αξιολόγηση, όπως περιγράφεται σε πρόσφατη δήλωση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και το κύριο αποτέλεσμά της, η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (V˙O2peak), θα πρέπει να αξιολογείται ως κλινικό ζωτικό σημείο, αφού η μειωμένη V˙O2peak είναι ένας πολύ ισχυρός παράγοντας κινδύνου και σχετίζεται αντίστροφα με τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα.

Ωστόσο, οι διαθέσιμες τιμές αναφοράς V˙O2peak διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους, γεγονός που μπορεί να εξηγηθεί κυρίως από τις διαφορές μεταξύ των μελετώμενων πληθυσμών, των τρόπων άσκησης, των κριτηρίων εξάντλησης που χρησιμοποιήθηκαν και της σωματικής δραστηριότητας (ΣΔ) των ατόμων.

Πολλές από τις τιμές αναφοράς έχουν συμπεριλάβει καπνιστές και άτομα με παχυσαρκία, καρκίνο, διαβήτη ή άλλες χρόνιες ασθένειες και παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου.

Πέρα από τη V˙O2peak,η CPET αποκάλυψε άλλους έγκυρους δείκτες για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων υγείας τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, όπως ο όγκος εκπνοής (V˙E)/απόδοση διοξειδίου του άνθρακα (V˙CO2), η κλίση της αποδοτικότητας πρόσληψης οξυγόνου (OUES) και η μερική πίεση του τελικού αναπνεόμενου CO2 (PETCO2) σε ηρεμία και σε αναπνευστικό κατώφλι (VT1).

Σε συνδυασμό με τη V˙O2peak, τα εν λόγω δευτερεύοντα αποτελέσματα μπορούν να βελτιώσουν την καθοδήγηση της κλινικής απόφασης τη λήψη κλινικών αποφάσεων, τις ειδικές παρεμβάσεις άσκησης, τη φαρμακευτική θεραπεία και τις χειρουργικές επεμβάσεις.

H CPET απαιτεί εξειδικευμένο εργαστήριο και έμπειρο προσωπικό. Ωστόσο αποτελεί τον πλέον αντικειμενικό τρόπο εκτίμησης της ικανότητας για άσκηση και της επιμέρους συμμετοχής κάθε συστήματος σε αυτήν.

Πιο συγκεκριμένα, στους αθλητές και τους ασκούμενους παρουσιάζει αποτελέσματα για:

1. Τον έλεγχο της φυσικής κατάστασης
2. Τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της προπόνησης σε διαδοχικές μετρήσεις
3. Τον καθορισμό του είδους της άσκησης (αερόβια, αναερόβια)
4. Τον καθορισμό του προπονητικού προγράμματος
5. Τη βελτίωση έντασης της άσκησης

Στους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο παρουσιάζει αποτελέσματα για:

1. Τη λειτουργική εκτίμηση και πρόγνωση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια
2. Συνταγογράφηση άσκησης και παρακολούθηση ανταπόκρισης σε προγράμματα αποκατάστασης (cardiac rehabilitation)

Στους ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα παρουσιάζει αποτελέσματα για:

1. Λειτουργική εκτίμηση-εκτίμηση ικανότητας για άσκηση

Ειδική εκτίμηση ασθενών με ΧΑΠ:

2. Εκτίμηση ικανότητας για άσκηση και πιθανές συνυπάρχουσες διαταραχές (ισχαιμία) Καθορισμός βαρύτητας υποξυγοναιμίας για συνταγογράφηση οξυγόνου. Ειδική θεραπευτική αντιμετώπιση για την οποία οι μετρήσεις ηρεμίας δεν επαρκούν.

Ειδική εκτίμηση ασθενών με διάμεσες πνευμονοπάθειες:

• Πρώιμη ανίχνευση διαταραχών αερίων αίματος
• Εκτίμηση της βαρύτητας της υποξυγοναιμίας για συνταγογράφηση οξυγόνου
• Εκτίμηση παραγόντων που συνυπάρχουν και πιθανόν να επηρεάζουν την ικανότητα για άσκηση
• Εκτίμηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία
• Εκτίμηση της πρόγνωσης
• Λειτουργική εκτίμηση και πρόγνωση ασθενών με πνευμονική αγγειακή νόσο
• Λειτουργική εκτίμηση και πρόγνωση ασθενών με κυστική ίνωση
• Διάγνωση βρογχόσπασμου εκλυόμενου με την άσκηση (exercise-induced bronchospasm)
• Εκτίμηση ικανότητας άσκησης για συνταγογράφηση προγραμμάτων πνευμονικής αποκατάστασης (pulmonary rehabilitation)

Στον προεγχειρητικό έλεγχο παρουσιάζει αποτελέσματα για:

1. Υποβολή σε πνευμονεκτομή
2. Aσθενείς που υποβάλλονται σε μείζονα εγχείρηση κοιλίας
3. Επεμβάσεις μείωσης πνευμονικού όγκου (lung volume reduction surgeries) για το πνευμονικό εμφύσημα

Στον Προμεταμοσχευτικό έλεγχο παρουσιάζει αποτελέσματα για:

1. Επιλογή ασθενών για μεταμόσχευση καρδιάς
2. Εκτίμηση ασθενών για μεταμόσχευση πνεύμονα ή πνεύμονα-καρδιάς

Διάγνωση ανικανότητας και αναπηρίας

Τα εργαστηριακά πρωτόκολλα άσκησης εκτελούνται είτε σε δαπεδοεργόμετρο, είτε σε κυκλοεργόμετρο με το δαπεδοεργόμετρο να υπερέχει έναντι του κυκλοεργόμετρου εξαιτίας της μέγιστης επιβάρυνσης του καρδιοανανευστικού συστήματος, της λειτουργίας φυσικής κίνησης, της συμμετοχής ολόκληρου του σώματος και των καλύτερων αποτελεσμάτων, αφού παρατηρείται 5-25% μικρότερη VO2max στο κυκλοεργόμετρο.

Πριν τη μέτρηση:

1. Οι δοκιμαζόμενοι θα πρέπει να προσέρχονται στο εργαστήριο για εξοικείωση με τα όργανα μέτρησης.
2. Ο εξεταζόμενος πρέπει να απέχει από έντονη άσκηση τουλάχιστον 24 h.
3. Η συμπλήρωση ιατρικών ερωτηματολογίων για την ικανότητα άσκησης και η υπογραφή συναίνεσης για τη διαδικασία είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της υγείας των εξεταζομένων αλλά και τη νοµική κάλυψη του εξεταστή.

Κατά τη διαδικασία της εργοσπιρομέτρησης χρησιμοποιούνται τα παρακάτω όργανα μέτρησης:

1. Εργοσπιρόμετρo
2. Αντλία 3 l για τη βαθμονόμηση του εργοσπιρόμετρου
3. Δαπεδοεργόμετρο
4. Κυκλοεργόμετρο
5. Πνευμοταχογράφος
6. Μάσκα του αναλυτή
7. Καρδιοσυχνόμετρο

Μετά τη μέτρηση:

1. Πρωταρχική έννοια είναι η ασφάλεια του εξεταζομένου.
2. Εάν αισθανθεί οποιαδήποτε ενόχληση, όπως ζάλη ή αδυναμία, αμέσως αποσυνδέεται ο εξοπλισµός και βοηθείται ο εξεταζόμενος.
3. Είναι χρήσιµο να συλλέγονται δεδοµένα αποκατάστασης για 3-5min.
4. Ο εξεταζόµενος µπορεί να αποχωρήσει από τον χώρο της µέτρησης εφόσον αισθάνεται (και φαίνεται) καλά και αφού ο σφυγμός επανέλθει εντός 10 παλµών από την τιµή ηρεµίας.

Συμπερασματικά η εργοδοκιμασία (CPET) αποτελεί την πλέον ακριβή έμμεση μέθοδο αξιολόγησης καρδιοαναπνευστικής ικανότητας με οφέλη τόσο σε υγιή όσο και νοσηρό πληθυσμό, αφού μέσω των αποτελεσμάτων της παρέχονται αποτελέσματα τα οποία συνδέονται ακράδαντα με τη θνητότητα, τη νοσηρότητα αλλά και την απόδοση αν αναφέρεται σε υγιείς, ασκούμενους ή αθλητές.

 

 

Βασιλειάδης Παναγιώτης

Functional/ Pilates Trainer

ALTERLIFE Absolute Παγκράτι