Στην εποχή μας, το ποσοστό καπνιστών στους άνδρες είναι κατά μέσο όρο 35% στη Ευρώπη, ενώ στις γυναίκες, το ποσοστό φτάνει το 25% (WHO 2007). Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη αναλογία καπνιστών μεταξύ των δυτικοευρωπαϊκών χωρών (37,6%), αλλά και δεύτερη στην παγκόσμια κατάταξη!
Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες και προγράμματα για την εύρεση αποτελεσματικών τρόπων για την μείωση ή και την διακοπή του καπνίσματος παγκοσμίως. Ανάμεσα στους τρόπους αυτούς βρίσκεται και η άσκηση. Και όχι αδίκως, καθώς η φυσική δραστηριότητα φαίνεται να έχει σημαντικά θετική επίδραση στην προσπάθεια για διακοπή του καπνίσματος. Η άσκηση είναι ένα μέσο που μπορεί να προσφέρει ικανοποίηση, κατάλληλη ψυχική διάθεση και ευφορία, κάτι που οι περισσότεροι καπνιστές «ψάχνουν» στο τσιγάρο.
Μπορεί όντως η άσκηση να βοηθήσει τον καθένα να κόψει το τσιγάρο;
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι όταν το άτομο ξεκινά την φυσική δραστηριότητα και την εντάσσει καθημερινά στο πρόγραμμα του, έχει μεγάλες πιθανότητες να μειώσει την επιθυμία του για τσιγάρο, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα μετά την προπόνηση (ΣΕΦΑΑ Θεσσαλίας). Ακόμη, έχει καταγραφεί ότι το 70% των καπνιστών, όταν άρχισε να ασχολείται με την αερόβια άσκηση σταμάτησε να καπνίζει (Marti, Abelin, Minder, & Vader, 1988). Σε άλλες έρευνες, η άσκηση έδειξε να έχει θετική επίδραση στην αποχή από το κάπνισμα για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς οι ασκούμενοι φαίνεται να κάπνιζαν λιγότερο από αυτούς που δεν γυμνάζονταν (Markus et al., 1999; Marti et al., 1989). Ακόμη, είναι γνωστό ότι τα άτομα που είναι αθλητές ή απλά ασχολούνται με τα σπορ παρουσιάζουν χαμηλότερο ποσοστό καπνίσματος (Nelson, Giovino, &Shopland, 1995).
Η θετική επίδραση της άσκησης στο τσιγάρο
- Η άσκηση λόγω των μεταβολών διαφόρων ορμονών στο σώμα βοηθάει στην καταπολέμηση της υπερέντασης και του στρες. Μετά την άσκηση το άτομο νιώθει ηρεμία, αίσθηση που την αναζητά και με το τσιγάρο.
- Η άσκηση προκαλεί την έκκριση ουσιών (νευροδιαβιβαστών), που προκαλούν αίσθημα ευεξίας (ενδορφίνες, σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη) και θα μπορούσε σε κάποιο βαθμό να ικανοποιήσει τα κίνητρα όσων δηλώνουν ότι καπνίζουν, επειδή αισθάνονται όμορφα (θεωρίες «αδυναμίας, άφεσης, ικανοποίησης»).
- Η άσκηση μειώνει τα επίπεδα κατάθλιψης, οπότε μπορεί να ικανοποιήσει τα άτομα που βιώνουν τέτοιου είδους συναισθήματα.
- Τέλος, η άσκηση αυξάνει τα επίπεδα της αυτοεκτίμησης και την ανάπτυξη κοινωνικών σχέσεων. Καλύπτει, επομένως, αρκετά από τα ψυχοκοινωνικά κίνητρα όσων υποστηρίζουν ότι καπνίζουν για τέτοιους λόγους.
Η υιοθέτηση λοιπόν, μίας καθημερινότητας που να περιλαμβάνει την άσκηση είναι ικανή να αυξήσει σημαντικά της ποιότητα ζωής του ατόμου και να το βοηθήσει στην ελάττωση «κακών» συνηθειών, όπως το κάπνισμα.
Ποτέ δεν πρέπει να παραμελούμε την σωματική μας υγεία και να μειώνουμε την ποιότητα ζωής μας. Και η άσκηση αποτελεί για ακόμη μία φορά σύμμαχό μας σε αυτήν την προσπάθεια!
Ευαγγελία Ζαχαρία
Functional Trainer – Εκπαιδεύτρια Alterlife School
Alterlife Boutique – Μαρούσι
