Το άσθμα είναι μια χρόνια ασθένεια των πνευμόνων που επηρεάζει περισσότερο από το 5% των ενηλίκων και το 10-15% των παιδιών σε όλο τον κόσμο. Το άσθμα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή (αντίδραση άμυνας του οργανισμού σε έναν βλαπτικό παράγοντα) και από στένωση των αεραγωγών.
Τα συμπτώματα του άσθματος είναι:
- Βήχας, συνήθως ξερός, εντονότερος τις βραδινές ή πρώτες πρωινές ώρες
- Αίσθημα βάρους ή πίεσης στο στήθος
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Συριγμός (σφύριγμα στην αναπνοή)
- Αίσθημα κόπωσης και αδυναμίας εκτέλεσης άσκησης ή σε καθημερινές δραστηριότητες
Η διάγνωση του άσθματος γίνεται με:
- Ιστορικό-κλινική εξέταση
- Σπιρομέτρηση
- Αλλεργικά τεστ
- Ροομέτρηση
Η αντιμετώπιση του άσθματος περιλαμβάνει την χρήση κατάλληλων φαρμάκων τόσο για την πρόληψη και τον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος όσο και για τη μείωση της φλεγμονής στους αεραγωγούς. Τα φάρμακα για το άσθμα εντάσσονται σε δυο γενικές κατηγορίες:
- Tα φάρμακα ταχείας δράσης που χρησιμοποιούνται για την προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων (βρογχοδιασταλτικά, κορτικοστεροειδή)
- Τα μακροπρόθεσμα φάρμακα που λαμβάνονται καθημερινά για τον έλεγχο της φλεγμονής των αεραγωγών σε περίπτωση επίμονου άσθματος.
Οι πιο συνήθεις παράγοντες που προκαλούν την στένωση και τα συμπτώματα του άσθματος είναι:
- Tα αλλεργιογόνα, ουσίες-πρωτεΐνες που περιέχονται σε γύρεις φυτών, στα ακάρεα της οικιακής σκόνης, στο τρίχωμα ζώων όπως η γάτα και ο σκύλος ή σε μύκητες.
- Oι ιογενείς λοιμώξεις συνήθης αίτια ασθματικών κρίσεων σε όλες τις ηλικίες κατά το φθινόπωρο και το χειμώνα.
- H σωματική άσκηση μπορεί να προκαλέσει βρογχόσπασμο – στένωση συνήθως λίγα λεπτά μετά τη διακοπή της.
- Tα φάρμακα. Ασθματική κρίση μπορεί να προκαλέσει η ασπιρίνη και τα ανάλογα αντιφλεγμονώδη.
- H επαγγελματική έκθεση. Αρκετά τα επαγγέλματα, όπου εμφανίζεται άσθμα και συνηθέστερο το άσθμα των αρτοποιών.
- Μη ειδικοί παράγοντες όπως ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες οσμές (απορρυπαντικά, αρώματα, βαφές), η υγρασία, οι μεταβολές της θερμοκρασίας, η έντονη ζέστη ή το κρύο, το έντονο γέλιο.
Η συμβολή της αποκατάστασης του άσθματος μέσω άσκησης είναι απαραίτητα για τα άτομα με άσθμα καθώς είναι ένας τρόπος να απομακρύνουν τις βρογχοσπασμικές κρίσεις, να βελτιώσουν την φυσική τους κατάσταση και να βελτιώσουν την αερόβια ικανότητα τους. Το άσθμα που ελκύεται με την άσκηση δεν έχει σχέση με την άσκηση αλλά με το είδος του αέρα που εισπνέεται (χαμηλή θερμοκρασία και χαμηλή υγρασία). Για αυτό το κολύμπι σε πισίνα, όπου υπάρχει επαρκής θερμοκρασία και υγρασία γύρω και μέσα σε αυτή θεωρείται ένα από τα καλύτερα είδη άσκησης.
Το πρόγραμμα εκγύμνασης που συνιστάται είναι ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει αερόβια άσκηση με δραστηριοποίηση μεγάλων μυϊκών ομάδων με στόχο την βελτίωση της VO2max, την ανοχή του γαλακτικού οξέως, της αύξησης της αναπνευστικής οδού, την μείωση στην ευαισθησία της δύσπνοιας και την εξέλιξη επαρκέστερου μοντέλου αναπνοής. Επίσης μπορεί να περιλαμβάνει αναπνευστικές ασκήσεις και ασκήσεις ευλυγισίας για την βελτίωση της αναπνευστικής επάρκειας. Τέλος ένα πρόγραμμα αερόβιας άσκησης μπορεί να πλαισιωθεί και από ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης είτε χαμηλής και υψηλής αντίστασης για την απόκτηση δύναμης και αντοχής είτε υψηλής συχνότητα κίνησης και χαμηλής αντίστασης για την απόκτηση αντοχής και ευελιξίας.
Καλαβρής Κώστας
Functional Trainer
ALTERLIFE Boutique Μαρούσι