Οι ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες είναι πρόσθετα τροφίμων που μας επιτρέπουν να απολαμβάνουμε τη γλυκιά γεύση, προσλαμβάνοντας λιγότερες ή και καθόλου θερμίδες από μια επιλογή γλυκού τροφίμου που περιέχει αποκλειστικά ζάχαρη. Μία από αυτές τις γλυκαντικές ύλες είναι και η στέβια.
Τι είναι όμως ακριβώς η στέβια;
Πρόκειται για ένα είδος φυτού με προέλευση από τη Βραζιλία και την Παραγουάη. Περιέχει φυσικά γλυκαντικά, τους γλυκοζίτες στεβιόλης, οι οποίοι έχουν 200-300 φορές πιο γλυκιά γεύση από αυτή της ζάχαρης, χωρίς να αποδίδουν τις αντίστοιχες θερμίδες. Τα γλυκαντικά συστατικά της στέβιας δεν περιέχουν υδατάνθρακες και συνεπώς δεν επηρεάζουν τη γλυκόζη του αίματος πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Πώς παράγεται η στέβια;
Με μια διαδικασία παρόμοια με εκείνη του εκχυλισμού του τσαγιού, τα αποξηραμένα φύλλα της στέβιας εμποτίζονται σε νερό, για να απελευθερώσουν τα γλυκά συστατικά που περιέχουν. Στη συνέχεια, τα πιο εύγευστα, γλυκά συστατικά (γλυκοζίτες στεβιόλης) απομονώνονται και καθαρίζονται, δίνοντας το προϊόν που βλέπουμε καθημερινά.
Ποια η διατροφική της αξία;
Το γλυκαντικό από εκχύλισμα του φυτού στέβια δεν μεταβολίζεται από τον ανθρώπινο οργανισμό και έτσι δεν παρέχει σχεδόν καθόλου θερμίδες. Σύμφωνα με το USDA ένα γραμμάριο στέβια έχει 1 kcal και περίπου 1 γραμμάριο υδατάνθρακα.
Είναι ασφαλής η κατανάλωσή της;
Το Νοέμβριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε τη χρήση των γλυκοζιτών στεβιόλης ως γλυκαντική ύλη σε τρόφιμα και ποτά. Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν, ότι οι γλυκοζίτες στεβιόλης είναι ασφαλείς για χρήση σε τρόφιμα και ποτά και δεν είναι καρκινογόνοι, γενοτοξικοί, ούτε επηρεάζουν αρνητικά τον μεταβολισμό της γλυκόζης και την αρτηριακή πίεση.
Ποια η διαφορά της από άλλα γλυκαντικά;
Όπως έχει αναφερθεί και πιο πάνω η στέβια είναι ένα φυσικό φυτικό γλυκαντικό, το οποίο δεν έχει υποστεί κάποια επεξεργασία όπως τα τεχνητά. Το γεγονός αυτό της επιτρέπει να περιέχει ισχυρά αντιοξειδωτικά από το ίδιο το φυτό, τις φαινόλες, που καταπολεμούν της οξειδωτική βλάβη που συνήθως προκαλεί διάφορες παθήσεις όπως διαβήτη, παχυσαρκία, διαταραχές στην ενετρική μικροχλωρίδα κλπ.
Μια άλλη διαφορά της στέβιας είναι ότι είναι ελεύθερη φαινυλαλανίνης, γεγονός πολύ σημαντικό για άτομα με φαινυλκετονουρία (PKU) και τέλος δε χάνει την γλυκύτητά της κατά το ψήσιμο ενώ την καθιστά ιδανική για το μαγείρεμα.
Πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί;
Γλυκαντικές ύλες όπως η στέβια περιέχονται σε μια τεράστια ποικιλία τροφίμων και ποτών όπως:
- Παγωτά
- Γιαούρτια
- Αναψυκτικά διαίτης
- Διάφορους χυμούς
- Αρτοσκευάσματα
- Γλυκά
- Επιδόρπια
- Ζελέ
- Σάλτσες
- Τσίχλες
- Επιτραπέζια γλυκαντικά που χρησιμοποιούνται στον καφέ ή στο τσάι
Συμπερασματικά…
Αν και η στέβια φαίνεται να αποτελεί λύση στις δυσμενείς μακροχρόνιες επιπλοκές της ζάχαρης δε θα πρέπει να αντικαταστήσει μία ισορροπημένη διατροφή αλλά να αποτελεί ένα υποκατάστατο. Ακόμα πολλά προϊόντα που περιέχουν το συγκεκριμένο γλυκαντικό μπορεί να συνεχίζουν να είναι πλούσια σε θερμίδες οπότε ο καταναλωτής οφείλει να ελέγχει τις διατροφικές ετικέτες και φυσικά να συμβουλεύεται τον διατροφολόγο του.
Κωνσταντίνος Πολυχρόνου
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence