Η μαγιά από το κόκκινο ρύζι χρησιμοποιείται ευρέως στην παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική. Η ζύμωση του κόκκινου ρυζιού από ένα μύκητα (Monascus purpureus) παράγει μια ουσία που ονομάζεται μονακολίνη Κ, η οποία αναστέλλει τη δράση της HMG-CoA αναγωγάσης, του ενζύμου εκείνου που είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση της χοληστερόλης στον οργανισμό. Εκτός από τη μονακολίνη Κ , το κόκκινο ρύζι ζύμης περιέχει υδατάνθρακες (75%), λιπαρά οξέα (1.5%), χρωστικές ουσίες και ιχνοστοιχεία.
Τι είναι οι στατίνες; Οι στατίνες είναι μια κατηγορία φαρμάκων τα οποία χρησιμοποιούνται για την ελάττωση της LDL χοληστερόλης και των Τριγλυκεριδίων (TG), με στόχο να μειωθεί ο κίνδυνος αθηροσκληρωτικής νόσου.
Ανεπιθύμητες ενέργειες: Ωστόσο, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με στατίνες εμφανίζουν ανεπιθύμητες ενέργειες όπως:
- μυαλγία
- κόπωση
- πονοκέφαλο
- γαστρεντερικές διαταραχές
Παράγοντες κινδύνου για δυσανεξία στατίνης: Το ποσοστό των ασθενών με δυσανεξία στατίνης μπορεί να αγγίξει το 10-25% στην κλινική πράξη, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την προσήλωση στη θεραπεία και συνεπώς το πλήρες δυναμικό της μείωσης καρδιαγγειακού κινδύνου. Παράγοντες κινδύνου για δυσανεξία στις στατίνες θεωρούνται:
- η προχωρημένη ηλικία
- το γυναικείο φύλο
- η ύπαρξη νεφρικής νόσου
- οι υψηλές δόσεις στατίνης
Μυοτοξικότητα, η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια
Η μυοτοξικότητα με τη μορφή της μυοπάθειας, της μυαλγίας και της ραβδομυόλησης (σύνδρομο που προκύπτει από την καταστροφή των μυϊκών ινών), είναι η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια που σχετίζεται με τη λήψη στατινών και αποτελεί το κυριότερο αίτιο διακοπής του φαρμάκου. Η ακριβής αιτιολογία της μυοπάθειας που προκαλείται από τις στατίνες δεν είναι πλήρως κατανοητή. Σε γενικές γραμμές, το κόκκινο ρύζι (Red Yeast Rice) φαίνεται να σχετίζεται με μικρότερη συχνότητα μυϊκών παθήσεων σε σύγκριση με τις στατίνες.
Τι δείχνουν οι κλινικές μελέτες; Κλινικές μελέτες έχουν αναδείξει σημαντικές βελτιώσεις στο προφίλ των λιπιδίων του πλάσματος, συμπεριλαμβανομένων της μείωσης των επιπέδων της LDL-χοληστερόλης (LDL-C), της ολικής χοληστερόλης (TC) και των τριγλυκεριδίων (TG), καθώς και αύξηση της HDL χοληστερόλης. Οι δόσεις οι οποίες έχουν μελετηθεί κυμαίνονται από 1200-3600mg και διαρκούν από 6 έως 24 εβδομάδες. Παρόμοια ήταν τα αποτελέσματα μιας μετά-ανάλυσης 93 τυχαιοποιημένων δοκιμών, όπου παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης, χωρίς όμως αντίστοιχες αλλαγές στα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και της HDL χοληστερόλης.
Πρόσφατη μετά-ανάλυση 20 τυχαιοποιημένων δοκιμών, αξιολόγησε την επίδραση του ρυζιού κόκκινης μαγιάς στα επίπεδα της LDL χοληστερόλης, καθώς και στη συχνότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών, με έμφαση στα μυϊκά συμπτώματα και στις δυσλειτουργίες των νεφρών και του ήπατος. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι το ρύζι κόκκινης μαγιάς ήταν εξίσου αποτελεσματικό με τις στατίνες στη μείωση της LDL χοληστερόλης, ενώ το σύνολο των παρενεργειών ήταν εντός των αποδεκτών ορίων.
Κόκκινο ρύζι και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Εκτός από τις υπολιπιδαιμικές του δράσεις, το κόκκινο ρύζι ζύμωσης εμφανίζει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες αποδίδονται στη συνεργική δράση των επιπρόσθετων ενεργών συστατικών του, όπως είναι οι στερόλες, οι ισοφλαβόνες και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.
Πώς αλληλοεπιδρά με άλλες ουσίες και ποια η ασφαλής δοσολογία;
- Η προτεινόμενη δόση του κόκκινου ρυζιού με περιεκτικότητα 5mg (και όχι περισσότερο από 15mg) μονακολίνης Κ κυμαίνεται από 600 έως 4800mg/ημέρα.
- Η διάρκεια χρήσης κυμαίνεται από 6-24 εβδομάδες.
- Ο συνδυασμός RYR με το συνένζυμο Q10 (CoQ10) μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επιπέδων του CoQ10.
- Το κόκκινο ρύζι δε θα πρέπει να καταναλώνεται μαζί με γκρέιπφρουτ γιατί και τα δύο μεταβολίζονται μέσω του ίδιου ενζύμου.
Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η λήψη κόκκινου ρυζιού, δύναται να προκαλέσει μυϊκή αδυναμία και άλγος, συμπτώματα τα οποία υποχωρούν μετά τη διακοπή της θεραπείας. Ο συνδυασμός κόκκινου ρυζιού με αλκοόλ ή ηπατοτοξικά φάρμακα θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη βλάβη του ήπατος.
Συμπερασματικά: Το ρύζι κόκκινης μαγιάς φαίνεται να είναι αποτελεσματικό στη ρύθμιση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης, γεγονός που το καθιστά καλή βοηθητική λύση στη συμβατικής θεραπεία με στατίνες. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες έρευνες αναφορικά με τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες του εν λόγω φυσικού προϊόντος, παρόλο που παρουσιάζει λιγότερες παρενέργειες σε σύγκριση με τις στατίνες.
Γιάννης Δαλδάς
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence
