Καθώς οι πληροφορίες μας για τη θετική επίδραση κάποιων τροφίμων στην υγεία μας πληθαίνουν, πολλά άτομα στρέφονται σε μια διατροφή υψηλότερης θρεπτικής αξίας. Τα φρούτα είναι η κατηγορία τροφίμων που επιλέγεται κυρίως προς αυτή την κατεύθυνση. Πιο συγκεκριμένα, τα μούρα είναι εκείνα που περιέχουν υψηλό θρεπτικό περιεχόμενο καθώς εμπεριέχονται πολλές βιταμίνες, μέταλλα και φυτοχημικά συστατικά όπως οι πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες αποτελούν το μεγαλύτερο σε αφθονία αντιοξειδωτικό στη διατροφή. Η βασική τους λειτουργία είναι να εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό, προστατεύοντας τον έτσι από βλάβες που σχετίζονται με την ανάπτυξη διάφορων ασθενειών.
Ο όρος μούρα περιλαμβάνει αναλυτικότερα τα μύρτιλα, τα μαύρα μούρα (βατόμουρα), τα κράνμπερις, τα σμέουρα και τις φράουλες. Τα μύρτιλα περιέχουν υψηλά ποσοστά υδατανθράκων αλλά και βιταμινών όπως θειαμίνη και ριβοφλαβίνη. Τα βατόμουρα έχουν την υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη από τα υπόλοιπα μούρα, αλλά και σε μέταλλα όπως το ασβέστιο, το κάλιο και ο ψευδάργυρος. Τα κράνμπερις περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις βιταμινών Β6 και Ε, ενώ οι πολυφαινόλες τους φαίνεται πως προστατεύουν από λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Τα σμέουρα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, σίδηρο και μαγνήσιο. Τέλος, οι φράουλες διαθέτουν υψηλές τιμές βιταμίνης C ενώ συγχρόνως έχουν ελάχιστες θερμίδες.
Αρκετές έρευνες έχουν γίνει σχετικά με τις επιδράσεις της κατανάλωσης μούρων στην υγεία. Πιο αναλυτικά:
- Καρδιαγγειακό σύστημα
Σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων φάνηκε ότι η κατανάλωση μούρων συσχετίστηκε με αύξηση των επιπέδων της καλής χοληστερόλης HDL, μείωση της ολικής και κακής LDL χοληστερόλης, μείωση της συσσώρευσης αιμοπεταλίων και άρα της πιθανότητας θρόμβωσης, αλλά και των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης.
- Σακχαρώδης διαβήτης
Τα συστατικά των μούρων φαίνεται να βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, να μειώνουν τη γλυκόζη νηστείας του πλάσματος και τη μεταγευματική απόκριση της γλυκόζης, καθιστώντας την κατανάλωσή τους σημαντική στην μείωση της εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
- Νευρικό σύστημα
Τα κύτταρα του εγκεφάλου έχουν χαμηλή αντιοξειδωτική άμυνα και συνεπώς είναι πιο επιρρεπή στο οξειδωτικό στρες. Τα πολυφαινολικά συστατικά των μούρων έχουν την ικανότητα να ενεργοποιούν κάποια ένζυμα του εγκεφάλου και να μειώνουν το οξειδωτικό στρες και την καταστροφή των ιστών, βελτιώνοντας την επικοινωνία των νευρώνων και προσφέροντας αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Η κατανάλωσή μούρων έχει συσχετιστεί με καθυστέρηση της απώλειας μνήμης που εμφανίζεται με την πάροδο της ηλικίας.
- Καρκίνος
Πολλές μελέτες έχουν δείξει τις αντικαρκινικές ιδιότητες των μούρων οι οποίες βασίζονται κυρίως στην αντιφλεγμονώδη δράση των συστατικών τους, την αναστολή της αγγειογένεσης, την αποφυγή βλαβών του DNA και τη μείωση του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων. Οι περισσότερες μελέτες από αυτές εστιάζουν σε καρκίνους του πεπτικού συστήματος και του μαστού, ωστόσο και άλλοι τύποι καρκίνου που ερευνήθηκαν (π.χ. μελάνωμα, ουροποιητικού συστήματος) δείχνουν υποσχόμενα αποτελέσματα.
- Πεπτικό σύστημα
Θετικές επιδράσεις των συστατικών των μούρων έχουν παρατηρηθεί και σχετικά με παθήσεις του πεπτικού συστήματος. Πιο συγκεκριμένα, συμβάλλουν στην προστασία του πεπτικού βλεννογόνου από τη δημιουργία ελκών, στη μείωση του οξειδωτικού στρες και τη βελτίωση της αντιοξειδωτικής ικανότητας. Η κατανάλωσή τους έχει συσχετιστεί με θεραπεία ή αποφυγή νόσων όπως η ελκώδης κολίτιδα, το έλκος στομάχου και δωδεκαδάκτυλου και η διάρροια.
- Ανοσοποιητικό σύστημα
Οι πολυφαινόλες των μούρων φαίνεται ότι βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθότι διαθέτουν αντιικές, αντιβακτηριακές, αντιφλεγμονώδεις και ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες.
Συνεπώς, η καθημερινή κατανάλωση μούρων στη διατροφή μας μπορεί να επιφέρει προστατευτικές, υποστηρικτικές και ανακουφιστικές ιδιότητες σε νοσήματα που αφορούν πολλά συστήματα του οργανισμού μας, κυρίως μέσω των φαινολικών συστατικών τους. Ταυτόχρονα κάποιες μελέτες υποστηρίζουν θετικά αποτελέσματα της κατανάλωσής τους και στον καρκίνο, που εμφανίζεται εν μέρει λόγω και του σύγχρονου και ανθυγιεινού τρόπου ζωής. Επιπλέον, τα μούρα διαθέτουν και χαμηλό θερμιδικό περιεχόμενο, γεγονός που καθιστά την κατανάλωσή τους ακόμη πιο ωφέλιμη για την υγεία μας αλλά και για τη ρύθμιση του σωματικού βάρους.
Αγγελική Γεωργούλια
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence