Τι είναι οι Διατροφικές Διαταραχές;
Οι διατροφικές διαταραχές είναι σοβαρές και ενδεχομένως απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από σοβαρές διαταραχές στις διατροφικές συμπεριφορές. Συχνά προκύπτουν από υπερβολική ανησυχία για το βάρος του σώματος, το σχήμα και το φαγητό. Τέτοιες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες μπορεί να οδηγήσουν σε διατροφικές ελλείψεις, επηρεάζοντας διάφορα συστήματα του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του γαστρεντερικού συστήματος, της καρδιάς, των οστών, των δοντιών και της στοματικής κοιλότητας.
Ενώ οι διατροφικές διαταραχές είναι ιδιαίτερα συχνές μεταξύ εφήβων και νεαρών ενηλίκων, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι πιο κοινές μορφές είναι η νευρική ανορεξία, η νευρική βουλιμία και η διαταραχή υπερφαγίας.
Η νευρική ανορεξία περιλαμβάνει μια δραστική μείωση της κατανάλωσης τροφής λόγω έντονου φόβου για αύξηση βάρους, οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας από υπερβολική απώλεια βάρους. Η διαταραχή αυτή συχνά οφείλεται σε διαστρεβλωμένη αντίληψη του βάρους ή του σχήματος του σώματος.
Η νευρική βουλιμία χαρακτηρίζεται από επεισόδια υπερβολικής κατανάλωσης τροφής, ακολουθούμενα από ανθυγιεινές συμπεριφορές για να εξαλείψουν τις επιπλέον θερμίδες, όπως προκλητός εμετός, υπερβολική άσκηση, χρήση καθαρτικών ή νηστεία. Παρά αυτές τις συμπεριφορές, τα άτομα με νευρική βουλιμία συχνά διατηρούν κανονικό βάρος ή είναι ελαφρώς υπέρβαρα.
Η διαταραχή υπερφαγίας περιλαμβάνει τακτικά επεισόδια υπερφαγίας χωρίς τις προσπάθειες απομάκρυνσης των επιπλέον θερμίδων όπως θα έκανε ένα άτομο με νευρική βουλιμία. Τέτοια επεισόδια συνήθως συμβαίνουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα και μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία λόγω υψηλής κατανάλωσης τροφής.
Η δυσαρέσκεια με το βάρος ή το σχήμα του σώματος είναι ένας βασικός παράγοντας για τις αλλαγμένες διατροφικές συμπεριφορές μεταξύ εφήβων και νεαρών ενηλίκων, ειδικά στα νεαρά κορίτσια. Έρευνες έχουν δείξει θετική συσχέτιση μεταξύ παρατεταμένης έκθεσης στα μέσα και την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών.
Η πιθανότητα ανάπτυξης διατροφικών διαταραχών μπορεί να προβλεφθεί από τις δραστηριότητες των εφήβων στα κοινωνικά μέσα, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν φωτογραφίες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η αποφυγή ανάρτησης φωτογραφιών στα κοινωνικά μέσα, η επένδυση σε φωτογραφίες και η χειραγώγηση εικόνων συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο διατροφικών διαταραχών.
Πρόσφατη μελέτη σε μαθητές γυμνασίου υποδηλώνει ότι η υπερβολική χρήση κοινωνικών μέσων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διατροφικών διαταραχών. Η μελέτη εστιάζει στη χρήση των Facebook, Snapchat, Instagram και Tumblr, με το Instagram και το Snapchat να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στους εφήβους.
Οι νέοι συχνά δίνουν μεγάλη σημασία στο πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους διαδικτυακά, γεγονός που τους κάνει πολύ ευαίσθητους στο βάρος, το σχήμα του σώματος, την πρόσληψη θερμίδων και την άσκηση. Αυτοί οι ψυχολογικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τις διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου το 52% των κοριτσιών και το 45% των αγοριών ασχολούνται με συμπεριφορές που συνδέονται με διατροφικές διαταραχές, όπως η παράλειψη γευμάτων και η υπερβολική άσκηση. Μεταξύ των συμμετεχόντων, περίπου το 75% των κοριτσιών και το 70% των αγοριών είχαν τουλάχιστον έναν λογαριασμό σε κοινωνικά μέσα, με το Instagram να είναι ο πιο κοινός.
Παρατηρήθηκε σημαντικά υψηλότερος κίνδυνος διατροφικών διαταραχών σε αγόρια και κορίτσια με λογαριασμούς στα κοινωνικά μέσα. Ειδικότερα, τα κορίτσια με λογαριασμούς στο Snapchat και το Tumblr και τα αγόρια με λογαριασμούς στο Snapchat, το Facebook και το Instagram έδειξαν μεγαλύτερη τάση να αναπτύξουν συμπεριφορές που σχετίζονται με διατροφικές διαταραχές και υπερβολική ανησυχία για το βάρος και το σχήμα του σώματος.
Συμπέρασμα
Η υπερβολική χρήση των κοινωνικών μέσων συνδέεται με αυξημένες σκέψεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με διατροφικές διαταραχές, με υψηλότερο κίνδυνο για εφήβους και νεαρούς ενήλικες που περνούν περισσότερο χρόνο στα κοινωνικά μέσα και έχουν λογαριασμούς σε πολλές πλατφόρμες. Ωστόσο, άλλοι παράγοντες, όπως η επιρροή φίλων και οικογένειας και τα διατροφικά προγράμματα που ακολουθούνται στο σπίτι, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις διατροφικές συμπεριφορές.
Τα κοινωνικά μέσα μπορεί να έχουν μικρή επιρροή σε ορισμένα άτομα. Είναι σημαντικό να εντοπιστούν τα πιο ευάλωτα άτομα που μπορούν να επηρεαστούν εύκολα από περιεχόμενο στα κοινωνικά μέσα που προωθεί την κατανάλωση υπερβολικά επεξεργασμένων τροφίμων και μη ρεαλιστικών προγραμμάτων άσκησης για απώλεια βάρους και διατήρηση του σχήματος του σώματος.
Αν και η συνιστώμενη ελάχιστη ηλικία για τη δημιουργία λογαριασμού στα κοινωνικά μέσα είναι τα 13 χρόνια, η επιρροή των κοινωνικών μέσων στις διατροφικές συμπεριφορές έχει παρατηρηθεί σε νεότερους εφήβους.
Δεδομένης της πολυπλοκότητας της κατάστασης, συνιστάται οι έφηβοι να ενημερώνονται για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των κοινωνικών μέσων, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις. Έρευνες δείχνουν ότι η εκπαίδευση στα κοινωνικά μέσα μειώνει τον κίνδυνο διατροφικών διαταραχών μεταξύ των εφήβων. Επιπλέον, εκπαίδευση χρειάζεται και πάνω στην υιοθέτηση μίας ισορροπημένης διατροφής, προσανατολισμένη στις ανάγκες και τις υποκειμενικές προτιμήσεις του καθενός.
Στα πλαίσια του well being, η γυμναστική και η καλή διατροφή, θα πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας σας. Μπείτε στο https://alterlife.gr/mind-the-food/ , κλείστε την πρώτη σας συνεδρία με έναν από τους διατροφολόγους της ALTERLIFE, και διαμορφώστε μαζί του, το καταλληλότερο για εσάς διατροφικό πλάνο.
References
- Eating Disorders. 2018. Mayo Clinic. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eating-disorders/symptoms-causes/syc-20353603
- Morris, A.M. (2003). The impact of the media on eating disorders in children and adolescents. Pediatrics & Child Health. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2792687/
- Wilksch, S.M. (2019). The relationship between social media use and disordered eating in young adolescents. International Journal of Eating Disorders. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/eat.23198
- Lonergan, A.R. (2020). Protect me from my selfie: Examining the association between photo-based social media behaviors and self-reported eating disorders in adolescence. International Journal of Eating Disorders. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/eat.23256
- McLean, S.A. (2017). A pilot evaluation of a social media literacy intervention to reduce risk factors for eating disorders. International Journal of Eating Disorders. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/eat.22708
- Wilksch, S.M. (2016). Outcomes of three universal eating disorder risk reduction programs by participants with higher and lower baseline shape and weight concern. International Journal of Eating Disorders. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/eat.22642
Άννα Καλύβα
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence
