Η περίοδος της νηστείας χαρακτηρίζεται κυρίως ως μια περίοδος αυτοσυγκράτησης και αυτοκριτικής. Όσοι την ακολουθούν, διακατέχονται ή προσπαθούν να διακατέχονται από ένα πνεύμα εγκράτειας και ελέγχου όσον αφορά τις παρορμήσεις τους. Το θέμα παίρνει και άλλη διάσταση όταν στην περίοδο αυτή καλούμαστε να βάλουμε περιορισμούς και στις διατροφικές συνήθειες, θέτοντας διατροφικούς αποκλεισμούς. Πιο συγκεκριμένα την αποχή από την κατανάλωση κρέατος, αυγών, γαλακτοκομικών, ψαριού και ελαιολάδου (τα δύο τελευταία σε συγκεκριμένες ημέρες). Προκύπτει όμως το ερώτημα εάν αυτοί οι διατροφικοί αποκλεισμοί σε ομάδες τροφίμων καθιστούν τη διατροφή μας λιγότερο θρεπτική ή πιθανόν και επιβλαβή για την υγεία.
Ας δούμε μερικά από τα οφέλη της νηστείας: Η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων σημαίνει αρχικά αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών. Επίσης, υπάρχει μειωμένη πρόσληψη κορεσμένου λίπους λόγω της έλλειψης κρέατος και γαλακτοκομικών από τη δίαιτα. Ένα ακόμα θετικό είναι η αυξημένη πρόσληψη μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων λόγω της αφθονίας ελαιολάδου, ξηρών καρπών και σπόρων όπως το ταχίνι. Οι διατροφικές αυτές προτιμήσεις και η στροφή ουσιαστικά σε έναν πιο Μεσογειακό τρόπο διατροφής συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων του αίματος, στην ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης, τη βελτιστοποίηση του γλυκαιμικού ελέγχου, την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, την ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα, την πρόληψη έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, την αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών που είναι γνωστές για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την παρεμπόδιση της δράσης των ελευθέρων ριζών καθώς και την υποσυνείδητη υιοθέτηση ισορροπημένων διατροφικών επιλογών και μετά το πέρας της νηστείας.
Μειονεκτήματα ή διατροφικές ελλείψεις που χαρακτηρίζουν την νηστεία, αφορούν για αρχή την μη κατανάλωση σημαντικών πηγών πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας ζωικών τροφίμων (κρέας, κοτόπουλο, γαλακτοκομικά, αυγό ) άρα πιθανόν να μην καλύπτονται οι πρωτεϊνικές ανάγκες καθώς ούτε οι ανάγκες σε ασβέστιο ή και σίδηρο, μιας και ο τελευταίος είναι πιο απορροφήσιμος από πηγές ζωικής προέλευσης.
Συμπερασματικά, με τη λάθος διαχείριση κατά τη διάρκεια της νηστείας υπάρχει κίνδυνος να αποδυναμωθεί η μυϊκή και οστική μας μάζα, να αυξηθεί η πιθανότητα για οστεοπόρωση και κατάγματα και να παρουσιαστούν συμπτώματα αδυναμίας, εύκολης κόπωσης και δυσκολίας συγκέντρωσης.
Κατά τη περίοδο της νηστείας, πολλοί άνθρωποι παρατηρούν πως παρά τη στροφή προς ένα πιο Μεσογειακό τρόπο διατροφής με μια τάση προς την «αποτοξίνωση», τείνουν να παίρνουν βάρος ως συνέπεια του ότι καταναλώνουν περισσότερη τροφή αναλογικά με πριν, ίσως και χωρίς να το καταλαβαίνουν.
Το πρωινό πρέπει πάντα να υπάρχει και να είναι πλούσιο, τα ενδιάμεσα γεύματα είναι καλό να είναι φρούτα και ξηροί καρποί, σαλάτα και όσπρια να είναι συχνά στο κύριο γεύμα. Δίνουμε επίσης βάση στα τρόφιμα ολικής άλεσης μιας και οι φυτικές ίνες που περιέχουν μας προσφέρουν το αίσθημα της πληρότητας.
Ως συμπέρασμα λοιπόν, η σωστή και προσεγμένη διατροφή κατά τη νηστεία μπορεί να επιφέρει πλήθος μεταβολικών ωφελειών για όποιους επιθυμούν να την ακολουθήσουν, εκτός εάν αυτό δεν συμφωνεί με τυχόν παθολογία ή ιατρικό ιστορικό, κάτι για το οποίο θα πρέπει να συμβουλευτούν τον ιατρό τους. Σχετικά με την απώλεια βάρους κατά τη νηστεία, το θέμα εδώ έγκειται στην ισορροπία και τον αυτοέλεγχο του ατόμου, στο πνεύμα της εγκράτειας που εμπνέει ή νηστεία.
Κωνσταντίνος Πολυχρόνου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ALTERLIFE Fitness Excellence
